Crypto bij kalveren aanpakken in 5 stappen

Cryptosporidiose (kalverdiarree) wordt veroorzaakt door Cryptosporidium spp. De meest voorkomende soort is C. parvum. Nederlands onderzoek (2007) toonde aan dat Cryptosporidium parvum op 57% van de Nederlandse bedrijven voorkomt. Uit ander onderzoek blijkt dat Cryptosporidiën in 60% van de diarreegevallen de (mede)oorzaak zijn.

Crypto is een veel voorkomende aandoening waarbij de infectiedruk snel kan oplopen. Kalveren kunnen geïnfecteerd raken via mest, bijvoorbeeld kort na het afkalven.

Symptomen/verschijnselen Crypto

Het belangrijkste symptoom is een waterige vla-achtige gele/groene diarree, waarin slijm en bloed kunnen voorkomen. Andere mogelijke verschijnselen zijn sufheid, een slechte eetlust, gewichtsverlies en uitdroging.

Verschijnselen zijn ernstiger wanneer C. parvum voorkomt in combinatie met andere pathogenen zoals corona- of rotavirus of E. coli, maar ook wanneer alleen Cryptosporidium aanwezig is, kunnen er ernstige verschijnselen voorkomen. De parasiet hecht zich vast aan de darmvlokken waardoor deze darmvlokken afsterven wat leidt tot ontstekingsreacties en verminderde enzymactiviteit. De beschadigde darmvlokken zetten de deur open voor een secundaire besmetting (gate-way effect).

Een ander gevolg is verkorting van de darmvlokken en een verminderde opname van nutriënten, waaronder vitamine A. Cryptosporidium parvum infecties komen het meest voor bij kalveren van 1 tot 4 weken oud. Alhoewel Cryptosporidiose niet vaak tot kalversterfte leidt, zien we wel vaak een lagere groei bij kalveren wat de toekomstige productie van het dier schaadt. Er zijn meerdere factoren van invloed op het ontstaan van Cryptosporidiose, waarvan slechte hygiëne een belangrijke is.

Hoe kunnen we Crypto aanpakken bij kalveren?

Een preventieprogramma om Crypto te verminderen of aan te pakken, moet gericht zijn op het verhogen van de weerstand in combinatie met het verlagen van de infectiedruk.

Een goed 5-stappen preventieprogramma pakt de volgende zaken stapsgewijs aan:

Embryogenese

• Geef de drachtige koe voldoende vitamines en sporenelementen
• Vaccineer de moeder om specifieke antistoffen aan te maken voor een betere biestmelk
• Neonataal kan het kalf ook gevaccineerd worden

Colostrum management & voeding

• 15% (in L) van lichaamsgewicht van het kalf de 1e dag
• 3 à 4 L binnen 1 uur na de geboorte. Brix-waarde biest >22
• Let op hygiëne: het kiemgetal van de biestmelk moet <100.000 zijn
• Het kalf metabolisch programmeren (850 gram daggroei) met goede melkvervanger, ruwvoer en krachtvoer

Huisvesting & ventilatie

De omstandigheden verschillen veel van bedrijf tot bedrijf. Algemeen geldt:

• Jongvee-opfok apart van de melkkoeien i.v.m. ziekte-overdracht
• Leeftijdsverschil binnen de groep kalveren )<= 8 weken)
• Voorkom overbezetting in de stal
• Zorg dat elk dier voldoende ruimte heeft aan het voerhek

Hygiëne-maatregelen

• All-in all-out met leegstand om de keten te doorbreken
• Gebruik de juiste reinigings- en desinfectiemiddelen
• Geen reiniging met hogedrukspuit als er dieren in de omgeving zijn
• De kleine druppeltjes zijn een perfect transportmiddel voor bacteriën en virussen

Verminderen van Stress

Voorkom stress bij kalveren:

• Stressvolle situaties resulteren in een lagere weerstand
• Overweeg een speenprogramma en vermijd zoveel mogelijk plotselinge veranderingen in het rantsoen
• Vermijd gelijktijdig uitvoeren van stressvolle activiteiten, dus bijvoorbeeld geen kalveren onthoornen op de dag van spenen