Cryptosporidiose (kalverdiarree) wordt veroorzaakt door Cryptosporidium spp. De meest voorkomende soort is C. parvum. Nederlands onderzoek (2007) toonde aan dat Cryptosporidium parvum op 57% van de Nederlandse bedrijven voorkomt. Uit ander onderzoek blijkt dat Cryptosporidiën in 60% van de diarreegevallen de (mede)oorzaak zijn.
Crypto is een veel voorkomende aandoening waarbij de infectiedruk snel kan oplopen. Kalveren kunnen geïnfecteerd raken via mest, bijvoorbeeld kort na het afkalven.
Het belangrijkste symptoom is een waterige vla-achtige gele/groene diarree, waarin slijm en bloed kunnen voorkomen. Andere mogelijke verschijnselen zijn sufheid, een slechte eetlust, gewichtsverlies en uitdroging.
Verschijnselen zijn ernstiger wanneer C. parvum voorkomt in combinatie met andere pathogenen zoals corona- of rotavirus of E. coli, maar ook wanneer alleen Cryptosporidium aanwezig is, kunnen er ernstige verschijnselen voorkomen. De parasiet hecht zich vast aan de darmvlokken waardoor deze darmvlokken afsterven wat leidt tot ontstekingsreacties en verminderde enzymactiviteit. De beschadigde darmvlokken zetten de deur open voor een secundaire besmetting (gate-way effect).
Een ander gevolg is verkorting van de darmvlokken en een verminderde opname van nutriënten, waaronder vitamine A. Cryptosporidium parvum infecties komen het meest voor bij kalveren van 1 tot 4 weken oud. Alhoewel Cryptosporidiose niet vaak tot kalversterfte leidt, zien we wel vaak een lagere groei bij kalveren wat de toekomstige productie van het dier schaadt. Er zijn meerdere factoren van invloed op het ontstaan van Cryptosporidiose, waarvan slechte hygiëne een belangrijke is.
Een preventieprogramma om Crypto te verminderen of aan te pakken, moet gericht zijn op het verhogen van de weerstand in combinatie met het verlagen van de infectiedruk.
Een goed 5-stappen preventieprogramma pakt de volgende zaken stapsgewijs aan:
De omstandigheden verschillen veel van bedrijf tot bedrijf. Algemeen geldt:
Voorkom stress bij kalveren: